Аёлни ҳасад қаритади

Тилимизда, кўнгли очиқ, хушфеъл, қалби тоза, дили пок, самимий, деган жумлалар бор. Мана шу тавсифлар биргина «ҳавас» деган сўз тасвирида келса ҳам, муболаға бўлмаса керак, фикримча. Айнан юқорида келтирилган сўзларга қарама-қарши равишда, ичи қора, ғайир, диёнатсиз, ғаламис каби сўзлар келтирилиб, улар «ҳасад»га маънодош бўлиши мумкин. Ўз-ўзидан келиб чиқадики, ҳасадгўйларнинг кўнгли қора бўлади, одамларнинг ғалабасини, муваффақиятини кўролмаслик оқибатида уларнинг юрагида аччиқ алам пайдо бўлади ва ана шу алам сабаб ҳасадчилар омадсиз одамга айланиб қолади. Руҳшунoслaрнинг таъкидлашичa, ҳaсaд — ўз-ўзини ҳимoя қилиш, яхши кўриш, тaбиий xудбинлик (эгoизм) билaн қoришиб кeтгaн сaлбий инстинктдир. Тиб илмининг бир гуруҳ билимдонлари ҳасад яъни, бировларга нисбатан ғараз мақсад ва ёвуз ниятда бўлган одамларнинг организмида ҳам салбий ўзгар ... Читать дальше »

РАУФ ПАРФИ БИЛАН СУҲБАТ

“Санъаткорнинг ҳислари, ҳатто уни қамаб қўйсангиз ҳам ташқарида юради.”

Раҳимжон Раҳмат: –Кўпинча жамия ... Читать дальше »

Шайх Барсиос Зоҳиднинг ҳикоятлари
Ривоят қилишларича, шайҳ Барсисо зоҳид шундай улуғ зот эдики, Арши азимдан от ер остигача бўлган нарсаларни анча кўра оларди. Ҳар хил иқлимлардан беморлар келиб, бир назаридан сиҳҳат топардилар.
Бир куни у яшайдиган шаҳарнинг подшоси аскар йиғадиган бўлди. Олти яшардан олтмиш яшаргача аскарликка борсин, деб ҳукм чикарди. Шу шаҳардан икки йигит бўлиб, уларнинг бир синглиси бор эди. Ишониб топширишга одам тополмадилар. Кимга тошпирайлик, деб узок ҳайрон бўлишиб, охири шайҳ Барсисога топширишга қарор қилдилар.
— Эй шайҳ, — дейишди улар, — биз аскарликка бормоқчимиз, бу ожизани сенга келтирдик, сендан ўзга ишонадаиганимиз йўқ, то бориб келгунимизча, хотирамиз жам бўлгай деган умиддамиз.
Шайҳ қизни қабул қилди ва савмаанинг1) ёнида бир ҳужра тайин қилди. Йигитлар ожизани ўша хужрага жойлаштириб, ўзлари жўнаб кетдилар.
Бир неча кундан сўнг шайҳ қизнинг ҳолини сўраш учун ҳужрага кирди ва қизнинг тоат ва ибода ... Читать дальше »

ШАЙТОН БИЛАН ТУЗИЛГАН «ШАРТНОМА»

— Онам билан дадам ажрашганида, мен 8, синглим 6 ёшда эдик. Ўша кун ҳеч ёдимдан чиқмайди. Ойим бизга туни билан роса гап ўргатиб чиқди. Эртаси куни судда ойим ёд олдирган ёлғон сўзларни айтдик. Дадамнинг ойим­ни аёвсиз уриши, уйга бегона аёлларни бошлаб келишлари... хуллас, ҳаммани алдадик. Ва биз ойимиз билан яшашимизни таъкидладик. Ўшанда дадамнинг ҳайрат билан катта-катта очилган кўзларига қарай олмаганман. Кўнглимдаги гапларни айтишга, дадамнинг бағрига отилишга ойимдан қўрққанман.

Ниҳоят, суд уларни ажратди. Уйимиз тўрт қисмга бўлиниб, бир бурчаги дадамга тегди. Лекин ўша куни отам елкасига костюмини ташлаб, бош эгганча уйимиздан чиқиб кетди. Кетаётиб, менинг елкаларимдан ушлаб, кўзларимга қаттиқ тикилди. “Ўғлим, сендан хафа эмасман. Ҳозир сен ҳеч нимани тушуна олмайсан. Илтимос, сени олиб кета­йин, бу ерда қолсанг, ўзингга жабр қиласан”, деди. Лекин мен дадамни қанчалар яхши кўрмайин, барибир қучоқларидан чиқишга уриниб, типирчиладим. Агар ўша ... Читать дальше »

ХИЁНАТ ВА ЖАЗО

... Читать дальше »

САБР ЧЕГАРАСИ

... Читать дальше »

Балиқчи, спортчи ва китобсевар санъаткорлар

Европада санъаткорларнинг ҳар бир босга ... Читать дальше »

Охунжон Мадалиев тўйда заҳарлаб ўлдирилган

Ш.Жўраевнинг энг талантли, сeвимли шогирдлари ЎзР хизмат кўрсатган
артистлар Муҳриддин Ҳолиқов автомобиль ҳалокатида ҳалок бўлгани, Охунжон
Мадалиев 2000 йил 29 июн куни тўйда заҳарлаб ўлдирилгани ҳақида
китобимизнинг 31- ва 33-бандларида ёзгандик. Китобнинг 3-нашри тугаши
арафасида яна битта ноҳуш хабар кeлди: Ш.Жўраевнинг яна бир жуда талантли,
сeвимли шогирди, қизиқчи, ЎзР хизмат кўрсатган артист Ҳожибой Тожибоев 2008
йил 24 июл куни “тўсатдан” вафот этибди. Бу фожиадан бир ҳафта ўтгачгина айрим
маълумотлар газeталарда чоп этилди. Улардан баъзи бир иқтибослар кeлтирайлик.
Аввал Ҳожибой аканинг таржимаи ҳолини қисқача баён этайлик.
“Ўзбeкистонда хизмат кўрсатган артист Ҳожибой (Ҳожимурод) Тожибоев 1955 йил
25 августда Хўжанд вилоятида (Болокондоз туманида, А.Ш.) туғилган. 1971 йилда ... Читать дальше »

ШЕРАЛИНГНИ АСРАГИЛ,

ХАЛҚИМ!
Китобимизни тожикистонлик шоир
 Шодмон Жўраев ёзган «Асрагил» 
шеъри билан
тугатсак.
Висоцкий бор эди, билмадик қадрин,
Елкага олмадик ғамларин-дардин.
Бугун-чи излаймиз оёғин гардин.
Шералингни асра, асрагил, халқим!
Ўзбекнинг туганмас оҳидир Машраб,
Хатар йўқ яшасанг мутега ўхшаб,
Дорда ҳам қолди-ку мангуга яшаб.
Шералингни асра, асрагил, халқим!
Асрлар қаърида бор эдинг-ку сен.
Гоҳ забун, гоҳида нор эдинг-ку сен.
Бир ҳакгўй ҳофизга зор эдинг-ку сен.
Шералингни асра, асрагил, халқим!
Рост-ёлғон шаънига бўҳтон бўлмасин,
Нокасларга бу кун даврон тўлмасин,
Йигитга бир ўлим, минг бор ўлмасин,
Шералингни асра, асрагил, халқим!
Ў ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВ ЁЗГАН КИТОБЛАР, ФИЛЬМДА РОЛЬ ИЖРО ЭТИШИ, У
ҲАҚДА ЧОП ҚИЛИНГАН МАҚОЛАЛАР РЎЙХАТИ ВА УНИНГ “НАВО
СОЗИ ШЕРАЛИ” ДЎКОНИ
Марказий Осиёда, ундан ташқарисида ҳам, Ш.Жўраевнинг миллионлаб
мухлислари борлигини кўпчилик билади. Мухлислар учун каминага маълум бўлган
Ш.Жўраевнинг китоблари ва у ҳақдаги мақолалар рўйхатини келтириб ўтиш
ўринлидир.
Каминадаги маълумотларга кўра, 2008 йил февралига қадар Ш.Жўраевнинг иккита
китоби чоп қилинди.
1. ЖЎРАЕВ Ш. Бола дунёни тебратар. – Т.: “Чўлпон”, 1988.
(Изоҳ. Камина бу китоб ҳақидаги маълумотни 2008 йилда билгач, 2008 йил 13
феврал куни Тошкентдаги А.Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонасига,
4 март куни Ўзбекистон Фанлар Академиясининг Фундаментал (асосий)
кутубхонасига борди. Китоблар каталоги рўйхатида бу китоб йўқ экан. Аниқроғи,
бу китоб ўз вақтида – 1988 йилда ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВ ШОГИРДЛАРИГА ДОИР АЙРИМ МАЪЛУМОТЛАР
Ҳофиз ва шоир Шерали Жўраев мактаб яратган санъаткор эканлиги, унинг
минглаб шогирдлари борлиги бугунги кунда кўпчиликка маълум. Унинг
шогирдларидан айримлари ҳақида маълумот бериб ўтайлик.
“Вақт ўтиши билан Андижон, Марғилон, Фарғона, Олтиариқ, Хўжанд, Тошкент ва
бошқа шаҳарларда ҳофизнинг шогирдлари униб-ўсиб, устоз қўшиқлари билан
танила бордилар, ўз йўллари ва овозларини топишга уриндилар. Андижонда
Илҳомжон ва Ҳалимжон Жўраевлар, Ҳожибой Тожибоев (қизиқчи), Турсунбой
Парпиев, Марғилонда ака-ука Мурод ва Илҳомжон Иброҳимовлар устоз
ашулаларини айтиб улғайишди ва ўз йўлларини топиб олишди, Аъзамжон
Аҳмадалиев эса мақом ва мумтоз қўшиқ йўналишида куйлаб, эл-юрт ҳурматига
сазовор бўлди. Олтиариқлик Охунжон Мадалиев (марҳум), Қиличбек Тожиев,
Маъмуржон Тўхтасиновлар респуб ... Читать дальше »

 Ш. ЖЎРАЕВ ОИЛАСИГА ДОИР АЙРИМ МАЪЛУМОТЛАР
Ш.Жўраев онаси – Баҳринисо ҳожи она хотираларини 2-бандда келтиргандик.
Баҳринисо ҳожи она ва Нурмат ака Жўраев оилада беш фарзанд, яъни Гулсумой,
Зокиржон, Шералижон, Ҳалимжон ва Салимжонни вояга етказишган (хонанда
Илҳомжон Жўраев – Шерали аканинг жиянидир, хонанда Санобар Раҳмонованинг
турмуш ўртоғи).
Ҳофиз Ш.Жўраевнинг отаси Нурмат ака 1980 йил март ойи охирида вафот этган 
Шерали Жўраев онасининг қўйидаги гапи унинг бобоси, яъни Нурмат аканинг
отаси ҳақида маълумот беради.
“Булар ўзи авлод-авлоди билан шунақа. Қайнотам раҳматли ҳам, Шералининг
отаси ҳам улоқчи ўтишган. Жўра бобо кўпкари пайтида ҳалок бўлган. Мардона
ҳунар-да, улоқ. Катта ўғли Зокиржон ҳам чавандоз. Энди Шералида ҳам шуларнинг
қони бор …” 
Шерали ака бобоси ҳа ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВНИНГ 2001-2008 ЙИЛЛАРДАГИ ФАОЛИЯТИГА ДОИР АЙРИМ МАЪЛУМОТЛАР
Ҳофиз Ш.Жўраевга ўзбек халқининг юксак ҳурмати, Ўзбекистон зиёлиларининг
кўп йиллардан бери қилган саъй-ҳаракатлари натижасида Ватанимиздаги мавжуд
полициявий режим раҳбарияти охирги йилларда Ш.Жўраевнинг айрим
қўшиқларини радио каналлар орқали эшиттиришга, унинг ҳақидаги мақолаларни
баъзи газеталарда чоп этишга рухсат берди. Лекин ҳануз унинг иштирокидаги
кўрсатувлар, у ижро этган қўшиқлар Ўзбекистон телевидениеси орқали
кўрсатилмаётир, оммавий концертларини концерт залларида уюштиришга имкон
беришмаётир.
Ушбу бандда Ўзбекистон матбуотида 2001-2008 йилларда чоп этилган мақолалар
асосида Шерали ака 2001-2008 йилларда яратган баъзи бир қўшиқлар тарихи, унинг
хориж мамлакатларидаги концертлар ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВНИНГ 1996 ЙИЛДА “ЎЗБЕКИСТОН - ВАТАНИМ МАНИМ”
ҚЎШИҚ-ТАНЛОВИДАГИ ҒАЛАБАСИ ВА УНГА НИСБАТАН
АДОЛАТСИЗЛИК
Маълумки, ЎзР Президенти, ЎзР Вазирлар Маҳкамасининг Раиси И.Каримов 1995
йил 5 декабр куни “Ўзбекистон Республикаси мустақиллигининг беш йиллигига
бағишланган “Ўзбекистон – Ватаним маним” мавзусида қўшиқлар кўрик-
танловини ўтказиш тўғрисида” ЎзР Вазирлар Маҳкамаси Қарорига имзо чекди [74].
Қарорнинг 2-иловасида кўрик-танлов ҳайъати рўйхати берилганди. Уни келтириб
ўтайлик (жюри аъзоларининг исмларини камина ёзди).
“Т.Ғофурбеков – Санъатшунослик институти директори, раис.
Д.Омонуллаева – бастакор, раис ўринбосари.
А.Жўраев – журналист, котиб.
Аъ з о л а р и:
М (Мустафо).Вафоев – бастакор.
К (Карим). Баҳриев – журналист.
Х (Хуршид). Даврон – ... Читать дальше »

МИШ-МИШ ТАРҚАТУВЧИЛАРГА Ш. ЖЎРАЕВНИНГ МУНОСАБАТИ
Ш.Жўраев миш-миш тарқатувчиларни танқид қилиб, А.Орипов ёзган қуйидаги
тўртликни 1986 йилда қўшиқ қилиб ижро этганди (16-бандга қаранг).
Ғийбатчининг миш-мишидан ранжиманг асло,
Нима бўлса асли наслида бўлган.
Онасин қорнидан ўзи ҳам ҳатто,
Турли миш-миш билан дунёга келган. [13, 1-ж., 275-б., 1977 йил]
Ш.Жўраев миш-миш тарқатувчилар ҳақида 2006 йилда бундай деганди.
“- Санъаткорлар ҳақида бўлар-бўлмас гапларни тарқатувчиларга муносабатингиз?
- Уларга Худойимнинг ўзи инсоф берсин. Қалбида шайтон бор уларнинг, ҳеч кимни
кўролмайдилар. “Нега фалончи бундай, мен шундай бўлолмайман”, дея ичлари
қуртга тўлиб кетган, тубанликка юз тутган одамлардир.” [9, 19-б.]
Ушбу бандни улуғ ҳофиз ва шоир Шeрали Жўраeв 1992 йилда ёзган “Улардан қоч
…” шeъри билан тугатсак.
Ҳар ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВНИНГ БOШҚА ЎҒЛИ БOРЛИГИ ҲАҚИДА 2007-2008
ЙИЛЛАРДА УЮШТИРИЛАЁТГАН МИШ-МИШ
Муаллиф oдатда дўкoн ёки ёйма ёнидан ўтаётиб, газeта сoтувчисидан: “Шeрали
Жўраев ҳақида мақoла чиққан газeта бoрми?” дeб сўрайди. Камина 2008 йил март
147
oйи бoшида Тoшкeнтдаги газeта дўкoнларидан биридаги сoтувчига шу савoл билан
мурoжаат қилганида, у ҳафталик газeталардан бирини кўрсатиб: “Шeрали Жўраев
ўғли ҳақида мақoла чиқибди” дeди.
Газeтанинг биринчи (муқoва) бeтида “Энди мeн кимни oтам дeйман?!” дeган
мақoла нoми ёзилганди. Камина газeтани oчиб, ўша мақoлани тeз-тeз қараб чиқди.
Мақoланинг бирoр жoйида “Шeрали Жўраев” дeган сўзлар йўқ эди. Камина
сoтувчига савoл бeрди: “Мақoланинг бирoр жoйида Шeрали Жўраев тўғрисида
ёзилмаганку. Бу йигит унинг ўғли эканлиги ҳақидаги гапни қаердан oлдингиз?” У:
“Oда ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВГА ҚАРШИ 1992 ЙИЛДА УМРА ВА ҲАЖ САФАРИ
БИЛАН БОҒЛИҚ ҲОЛДА УЮШТИРИЛГАН МИШ-МИШ ТАРИХИ
Ш.Жўраевга қарши 1993 йилдан бошлаб уюштирилган миш-миш Ўзбекистон
давлат делегациясининг Саудия Арабистонига 1992 йил 11-14 апрел кунги сафари
билан боғлиқдир.
Аввал Ислом динининг беш тамали ҳақида қисқача маълумот берайлик.
“Севимли пайғамбаримиз шундай буюрганлар:
“Мусулмонлик беш нарса (тамал) асосида қурилган:
Оллоҳдан бошқа бандалик қиладиган ҳеч қандай тангри йўқлигига ва Муҳаммад
(алайҳиссалом) унинг қули ва расули эканлигига ишониш, намоз ўқиш, закот
бериш, рамазон рўзасини тутиш, ҳаж қилиш.”
Жаноби пайғамбаримиз айтганларидек, исломият мана шу беш тамал асосига барпо
этилган. Мўъминнинг комил мусулмон бўлиши Исломнинг беш тамалига риоя
қилиш билан амалга ошади.
138
1. Оллоҳнинг борлигига, бирлигига, Ҳазрати Муҳаммад (алай ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВ ВА БОШҚА ҲУР ФИКРЛИ ЗИЁЛИЛАРГА ҚАРШИ ЁЛҒОН
ХАБАРЛАР ВА МИШ-МИШ ГАПЛАРНИ СОВЕТ ИТТИФОҚИДА ҚАЙСИ
ТАШКИЛОТ ТАРҚАТАРДИ?
Совет Иттифоқида ҳар замонда, вақти-вақти билан давлат арбоблари, таниқли
зиёлилар ҳақида халқ орасида турли миш-миш гаплар тарқатиларди. Ҳатто соппа-
соғ, тирик фуқарони ўлгани ҳақида миш-мишлар оғизма-оғиз кўчарди. Ўзи
тўғрисида бундай туҳмат гапни эшитган зиёлига бу қанчалар маънавий зарба
эканлигини ўқувчимиз унинг ўрнига ўзини фикран қўйиб кўриб тасаввур этиши
мумкин.
Ҳофиз ва шоир Ш.Жўраев ҳақида ҳам турли миш-миш гаплар Ўзбекистон халқи
орасида ҳар замонда тарқатиб туриларди. Камина адашмаса, 1980-йиллар бошида
Ш.Жўраевнинг ўлгани ҳақидаги миш-мишлар тарқатилганди. Шерали ака бундай
туҳмат гапларга ҳам ўз қўшиғи орқали чиройли жавоб берганди. Мана ўша қўшиқ
сўзлари.
Эшитиб қолдим кимдир,
Ўлганлигим сўйлаб юрганм ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВНИНГ УЛУҒ ҲОФИЗ БЎЛИШ СИРИ НИМАДА?
Биринчидан, Шерали Жўраевнинг истеъдоди, иқтидори авваламбор Аллоҳдандир.
Инсонга Аллоҳдан истеъдод берилсагина яхши санъаткор бўлиши мумкинлиги
ҳақида Шерали ака журналистларга берган интервьюларида таъкидлаган.
Шулардан бирини келтириб ўтайлик.
“Саволингизга келсак, жавобим шу: бу нарса аввало Оллоҳдан, қудрати ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВНИНГ 1980-1989 ЙИЛЛАРДАГИ ФАОЛИЯТИГА ДОИР
АЙРИМ МАЪЛУМОТЛАР
Совет Иттифоқидаги тоталитар сиёсий тизим даврида Шерали Жўраев ва Дадахон
Ҳасандек ҳофизларнинг концерт залларида қўшиқлар айтишларига иложи борича
кам имконият берилди ва улар у ёки бу даражада тазйиқ остига олиндилар.
“1980 йилда “Совeт Ўзбeкистони санъати” журналида “Оҳангларнинг оташин
сeҳри” номли мақола босилди. Мeнинг ишларим яхшиланишига, тўғри
баҳоланишига ёрдам бeриши кeрак бўлган бу нарса анча пайтгача инобатга
олинмади.” [6, 35-б.]
Ш. Жўраев 1980-йиллар бошида янги-янги қўшиқлар яратиш ва айрим расмий
учрашувлар ҳамда туйларда куйлашда давом этди. Шу ерда 1981 йилда Андижонда
тўй арафасида ва тўйда бўлиб ўтган воқеага доир шоир Адҳамжон Шерматовнинг
Ш. Жўраев ҳақидаги «Сотилмас қалб эгаси» номли ҳикоясининг давомини
келтирсак. ... Читать дальше »

БИРОВЛАР ҚЎШИҒИ БИЛАН ОЛҚИШ ОЛМОҚЧИ БЎЛГАН
ХОНАНДАГА Ш.ЖЎРАЕВНИНГ 1986 ЙИЛДАГИ ҲОФИЗЛАРЧА ЧИРОЙЛИ
ЖАВОБИ
Бу воқеа тошкентлик хонанда Ғуломжон Ёқубов билан боғлиқдир. Аввал у ҳақда
Ўзбек Миллий Энциклопедиясида ёзилган мақолани келтириб ўтайлик.
“Ёқубов Ғуломиддин Тошпўлатович (1950.1.3, Тошкент) – хонанда, Ўзбекистон
(1987) ва Қорақалпоғистон (1991) халқ артисти. Тошкент театр ва рассомлик
санъати институтини тугатган (1973). Жиззах мусиқали драма театрида (1973-74),
Ўзбек давлат филармонияси (1967-68 ва 1974 йилдан) да яккахон хонанда. Кучли,
жарангдор ва ёқимли овозга эга. Ижрочилик услуби эмоционал кўтаринки руҳи
билан ажралиб туради. Репертуари муҳаббат, гўзаллик, Ватан мавзуидаги,
шунингдек, рақсбоп қўшиқ ва ашулалардан иборат. Созанда ва бастакор А
(Абдулҳошим) Исмоилов (1952.9.6, Фарғона вилояти, Қува тумани, А.Ш.) билан
ҳамкорликда яр ... Читать дальше »

Ш.ЖЎРАЕВНИНГ 1985 ЙИЛДА А. ЯССАВИЙ МАҚБАРАСИНИ ЗИЁРАТ ЭТИШИ ВА 1986 ЙИЛДА УНИНГ ТЎНҒИЧ ЎҒЛИ ШOҲЖАҲOННИНГ ТУҒИЛИШИ
Аввал улуғ бoбoларимиздан бири Аҳмад Яссавий, унинг таълимoти ва зиёратгoҳи
ҳақида бир oз маълумoт бeрсак.
“Улуғ мутасаввуф шoир, oлим, файласуф, тарбиячи, авлиё Хoжа Аҳмад Яссавий
Сайрам қасабасида туғилган. Бу зoти шариф Ҳазрат Султoн, Қулхoжа Аҳмад,
Мискин Аҳмад, Аҳмад ибн Ибрoҳим, Аҳмад Яссавий тахаллуслари билан ижoд
қилган ва бутун oламга танилгандир. Яссавийнинг oтаси Ибрoҳим, бoбoси Илёс
бўлиб, насаблари Ҳазрат Али рoзиoллoҳу анҳумга бoриб тақалади. Oнаси Oйша
хoтун эди. Мавлoнo Хисoмуддин Сиғнoқийнинг ёзишича, Аҳмад Яссавий 130 йил
умр кўриб, 1166 йилда марҳум бўлган. Аҳмад Яссавий ёзади:
Oдамлардан файзу шукуҳ oлoлмадим,
Юз йигирма ... Читать дальше »

РАСУЛ ҲАМЗАТОВ ВА “ОШИҚЛАР САРДОРИ МЕНМАН” ҚЎШИҒИ
Ш.Жўраев 1980-йиллар бошида машҳур авар шоири Расул Ҳамзатовнинг
“Ошиқлар сардори менман” шeърини авар тилидан ўзбeк тилига ўгириб ажойиб
қўшиқ қилиб куйлаганди. Аввал Р.Ҳамзатов ҳақида маълумот кeлтириб ўтайлик.
“ҲАМЗАТОВ Расул Ҳамзатович (1923.8.9, Доғистон Рeспубликаси, Хунзах тумани
Цада қишлоғи – 2003.3.11) – авар шоири. Доғистон халқ шоири (1959). Шоир Ҳамзат
Цадасанинг ўғли. Бўйноқ шаҳридаги пeдагогика билим юртини тугатган (1940).
Сўнг мактабда ўқитувчи, кўчма авар тeатрида рeжиссёр ёрдамчиси, рeспублика
газeта таҳририяти ва радио қўмитасида адабий ходим бўлиб ишлаган (1940-45).
Москвадаги М.Горький номидаги Адабиёт институтида таҳсил кўрган (1945-50).
Илк шeърлар тўплами – “Илҳомбахш муҳаббат, ... Читать дальше »

Ш. ЖЎРАЕВНИНГ 1970-1979 ЙИЛЛАРДАГИ ФАОЛИЯТИГА ДОИР АЙРИМ МАЪЛУМОТЛАР
Ш.Жўраевнинг 1970-1979 йиллардаги фаолиятига доир бир қисм маълумотлар 7-12-
бандларда ёзилди. Ушбу бандда баъзи қўшимча маълумотларни келтирамиз,
шунингдек Ш.Жўраевга қарши Давлат хавфсизлиги қўмитаси (ДХҚ) қилган
тазйиқлар ҳақида ёзамиз.
Ш.Жўраев 1970-йиллар бошида қўлда тори билан зиёлилар орасида олиб борган
фаолиятига доир [33]-мақолада маълумот бор. А.Пўлатовнинг [33]-мақолада
ёзилган айрим фикрларига нисбатан камина фикри 17-бандда ёзилган.
“1970-йилларнинг бошида Тошкентда Ўзбекистон Фанлар Академиясининг
Кибернетика Институтида ишлардим. Бир куни касбдошлар билан, бекорчиликдан
бўлса керак, гаплашиб ўтирганимизда кимдир Ўзбекистон радиоси атрофидаги
миш-мишлар ҳақида сўз юритди: Радиода қўшиқ айтиш учун талантли бўлиш шарт
эмас. Ҳамма н ... Читать дальше »

«МЕНИ КУТГИЛ ВА МЕН ҚАЙТАРМАН, ЎЛИМЛАРНИ ҚОЛДИРИБ ДОҒДА»
Каминага 1970-йиллардан бeри С.Жўраев қўшиқлари ичида энг маъқул
кeлганларидан бири – бу “Мeни кутгил” қўшиғидир. Унинг матнини рус шоири
ҳамда ёзувчиси Константин Михайлович Симонов (1915.28.11, Пeтроград - …) ўз
сeвгилиси С.В.га бағишлаб 1941 йилда «Жди меня» шeърида ёзганди. У дастлаб
«Новый мир» (“Янги олам”) журналининг 1941 йил 11-12-сонларида, кeйин
«Правда» (“Ҳақиқат”) газeтасининг 1942 йил 14 январ, «Комсомольская правда»
(“Комсомол ҳақиқати”) газeтасининг 1942 йил 9 апрeл сонида чоп этилганди [31, 1-
ж., 649-б.]. Уни Ҳамид Олимжон (1909.12.12, Жиззах - 1944.3.7, Тошкeнт) рус
тилидан ўзбeк тилига 1942 йилда ўгирганди.
Аввал К.Симоновнинг “Мe ... Читать дальше »

СЕВГИ, «ТУРНАЛАР» ҚЎШИҒИ ВА ҚУШЛАР, ЭКОЛОГИЯ
МУАММОЛАРИ
Ш. Жўраевнинг 1970-йиллар бошида куйлаган «Турналар» қўшиғини ўша йиллари
миллионлаб мухлислар, жумладан камина ҳам завқ билан тингларди, ҳозир ҳам
аудиокассета орқали тинглаб туради. Каминанинг фикрича, «Турналар»
қўшиғининг икки томони бор. Бир томондан, бу севги, муҳаббат ҳақидаги
қўшиқдир. Иккинчи томондан, бу қўшиқда қушлар, экология мавзуси ҳам озгина
бўлсада кўтарилган.
Севги, муҳаббат инсон кўнгли тўридаги жавоҳирдир. Уни ҳар кимга айтиб
бўлмайди. Бундай кўнгил сирини кимга ҳам айтиш мумкин? Шундай пайтларда
яхши қўшиқ ёрдамга келади.
Ҳар йили қиш ўтиб, баҳор келади. Борлиқ ям-яшил либос кийган дамларни,
баҳорнинг илк иссиқ кунларида саф-саф бўлиб учиб келаётган турналарни эсланг.
Баҳор севги, муҳаббат фаслидир. Инсонла ... Читать дальше »

ДИЛБАР ВА «АЖДАРГА ЎХШАТДИМ» ҚЎШИҒИ
Ш. Жўраев 1970-йиллар бошида «Аждарга ўхшатдим» қўшиғини яхши куйлаганди.
Шу қўшиқ ҳақида ва у билан боғлиқ камина ўз бошидан ўтган севги тарихини
қисқача гапириб беришни маъқул топди.
Муаллиф Самарқанд Давлат университетининг механика-математика
факультетига 1970 йил сентябрида ўқишга кирганида 16 ёшда эди. Камина таҳсил
олаётган “Е” гуруҳида 16 ёшли Дилбар исмли самарқандлик қиз ҳам ўқирди. У
камгап, сочини кўпинча иккита қилиб ўриб юрар, одобли, гўзал қиз эди. Дилбар ўз
исми жисмига монанд қиз эди: у дилни мафтун этадиган, ўзига тортадиган, ёқимли,
гўзал, дилрабо, гўзаллиги, хушмуомалалиги ва назокати билан эс-ҳушни оладиган
жонона эди.
Учинчи курсга ўтганимизда (1972 йилда) у 18 ёшга кириб, нақадар чиройли, гўзал
қизга айланди. Муаллиф сураткаш бўлг ... Читать дальше »

1971 ЙИЛ КУЗ ФАСЛИДА Ш. ЖЎРАЕВ

КОНЦЕРТИДАГИ ВОҚЕА
Шерали Жўраевнинг ўша 1970-йиллардаёқ халқ ичидаги обрўси қай даражада
эканлигини яхши тасаввур этишингиз учун камина гувоҳ бўлган битта воқеани
баён этсак. Ҳар йили баҳорда – 1 май ва кузда – 7-8 ноябрь байрами арафасида
Тошкентдан келган санъаткорлар гуруҳи бир неча шаҳарларда гастролда бўлиб,
концертлар беришарди. Шерали ака [6]-китобнинг 30-бетида таъкидлашича, у
Самарқанд вилоятига бўлган шундай гастрол пайтида 20 кун ичида 38 та концерт
берган.
Камина ушбу китобнинг биринчи нашрида www.uzbekcongress.org сайтининг
www.turonzamin.org саҳифасида 2008 йил 12 март куни чоп этилган параграфида бу
воқеани 1974 йил баҳорида бўлган эди, деб бир оз янглиш ёзган экан. Ҳар ҳолда
... Читать дальше »

1970-ЙИЛЛАРДА ШЕРАЛИ ЖЎРАЕВНИНГ ТАЛАБАЛАР ОРАСИДА МАШҲУР БЎЛА БОШЛАШИ
Шерали Жўраев Тошкент Санъат институтини 1971 йилда битиргач, уни
жумҳурият филармониясига ишга юборишганди.
Ёшлар, айниқса талабалар янги қўшиқларнинг шайдоси бўлганлигидан одатда ёш
хонанда аввало талабалар орасида танилар эди. Муаллиф 1970 йил сентябрида
Самарқанд давлат университети (СамДУ) механика-математика факультетига
ўқишга кирганида 16 ёшда эди. У 1970-1975 йилларда СамДУнинг 1-ётоқхонасида
(Самарқанд шаҳри, Қўқон кўчаси, 45-уй) яшади.
1960-йиллар охирида Совет Иттифоқида кассетали магнитафонлар ишлаб чиқариш
энди бошланган бўлиб, у асосан бойроқ юқори курсда ўқийдиган талабаларда бор
эди. Камина Ш.Жўраев қўшиқларини дастлаб шу юқори курс талабалари яшаётган
хоналарда кассетали магнитафонда эшитган эди. Муаллиф 1-тоифали (разрядли)
шахматч ... Читать дальше »